Graag tips i.v.m. dit verbaal geweld , en hoe te voorkomen! (hou  in achterhoofd dat je deze patiënt toch steeds nog een tijd moet opvolgen! En dat er in sommige centra maar een eenpersoons bemanning is. (vraag van een verpleegkundige te Leuven)

Een patiënt die ik langere tijd zal opvolgen is in het begin een vrij rustige patiënt, die alles goed aan nam. Hij leek zeer volgzaam. De thuisverpleging kwam aan huis voor intraveneuze (IV) medicatie toediening. De medicatie die oraal genomen werd, stond in plastic dozen bij de patiënt. Hij haalde de medicatie op consultatie of met voorschriften bij apotheker. Stilaan begonnen de problemen. We merkte ook op dat de kalmeermedicatie er vlot doorging. Eerst beweerde hij dat de arts geen voorschriften gemaakt had, dan waren het de thuisverpleegkundige die de medicatie en ook andere dan kalmeerpillen, dus antibiotica, meenam. We veranderden het systeem. Ik had de voorschriften en ging medicatie halen. We zetten wekelijks medicatie klaar.  Hij beweerde dan met de tijd dat er medicatie niet aangevuld was. Dus maakten we (ik en thuisverpleegkundige)  met hem samen het medicatiedoosje klaar en noteerde dit ook op een fiche die wij beiden aftekenden en hem ook vroegen dit te doen, wat de patiënt weigerde! Er kwam het voorstel van thuisverpleging om hem medicatie per dag te geven. We gaven hem een medicatiedoosje met de antibiotica en dan dagelijks het aantal kalmeerpillen. De thuisverpleging zette dan de medicatie klaar, en ik had wekelijks contact. Maar hij gooide de medicatie door elkaar. Stak een deel in zijn broekzak, haalde die achteraf terug boven enz.

Dan begon hij afwezig te zijn als de verpleegkundigen kwamen voor een intraveneuze medicatie. Deze hadden ook een voorraad voor zeven dagen IV medicatie klaar staan, als verband materiaal als infusen..

OCMW verwittigde ons als hij zijn bestaansminimum gekregen had. Dit was ‘s anderdaags volledig op, ging met taxi op stap op zoek naar prostitutie en kwam ‘s anderdaags berooid terug. Drank, medicatie of drugs? Had geen geld meer om eten te kopen, dus werd er gezorgd dat hij eetbonnen kreeg waar hij in een sociaal restaurant kon gaan. Met de tijd vond hij dit niets, want hij moest eten tussen sociaal minder bedeelden. Hij kwam ook alle weken langs op consultatie. Hij beschuldigde iedereen en alleman over incorrect gedrag  tegenover hem. Racistische uitspraken , e.d.  iedereen had het op hem gemunt.

Een heel deel van thuisverpleegkundigen durfde niet meer bij hem komen omdat hij hen seksueel benaderde. Dit heeft hij nooit echt tegenover mij gedaan.

Omdat hij soms geen eten had, haalde ik hem een brood en beleg. Daar was hij enkele weken rustig mee, maar dan begon hij geld te eisen i.p.v. brood.

En dan is het fout gegaan. Op een namiddag kwam hij op consulatie, weigerde weg te gaan, begon hij te dreigen, verbaal geweld, uren aan een stuk, Ik kon niet weg uit mijn lokaal, hij weigerde met machtsvertoon dat ik niet mocht bellen. Dit heeft enkele uren geduurd. Ik probeerde niet in te gaan op zijn zaken en probeerde alles juist terug te brengen tot de medicatie en het gesprek af te ronden maar zonder succes.

Plots heeft hij lokaal verlaten!. De volgende keer vroeg ik de veiligheid van ziekenhuis de zaak in het oog te houden. Hij kwam steeds stipt om 14u. zij vroegen om de deur open te laten. Zij zijn steeds op de gang gebleven maar binnen redelijke afstand.  Hij merkte dit op en bleef sinds dan redelijk rustig.

Bespreking vanuit geweldbeheersing

Je beschrijft een heel moeilijke en bedreigende situatie die een enorme aanloop heeft gekend.  In een conflict (zoals bij elke communicatie) gaat het over inhoud en proces.  In het verslag gaat het vooral over inhoud (medicatie, afspraken, enz).  Dat is best begrijpelijk omdat we proberen conflicten op te lossen door de inhoud beter te regelen.  Het proces in een conflict gaat over de wijze waarop jullie met elkaar omgaan.  Hier worden drie vragen gesteld: hoe kijk ik naar mezelf, hoe kijk in naar de ander en hoe kijk ik naar de relatie tussen ons? Elke betrokken partij zal hierover communiceren.   Meestal worden deze proceselementen niet verbaal gecommuniceerd, maar non-verbaal (via lichaamstaal zoals houding, mimiek, stemgebruik enz.).  Als hij klaagt over racistische uitspraken en ‘iedereen heeft het op mij gemunt’ dan gaat het over proceselementen die verbaal gecommuniceerd worden. In dit conflict lijkt het alsof de inhoud (medicatie, verzorging, afspraken over geld) beter te regelen is, zodat het conflict kan opgelost worden, maar we zien dat het niet echt helpt. 

Praten over het proces is niet eenvoudig, maar is hier wel nodig.  Alle partijen zijn hierbij betrokken en hebben een zelfbeeld (hoe kijk ik naar mezelf?) een beeld van de ander en een beeld over de relatie (vb wie heeft het voor het zeggen? Wat is de kwaliteit van de relatie?).  In dit conflict wordt de relatie een strijdrelatie (ik tegen de ander) en we weten dat dit leidt tot escalatie of onderdanigheid.  De bedoeling in hulpverlening / zorg is dat we een relatie van samenwerking krijgen met de cliënt.  Wat kan de inbreng zijn van de ene en de andere? Hoe kunnen jullie samenwerken?

We kunnen praten over het proces voor, tijdens of na een conflict.  Dit gaat dus niet over de inhoud (wat?) maar over hoe jullie met elkaar omgaan.  Ik merk in je verslag dat hij na het incident op je bureau nu rustiger is.  Het zou wel eens kunnen gaan over ‘schijnaanpassing’ en ik raad je dus aan om te trachten met hem te praten over jullie wijze van samenwerking.  Het is geenszins de bedoeling om hem te beschuldigen of te beoordelen, maar wel om hem uit te nodigen te blijven spreken over hoe jullie met elkaar omgaan (belang van metacommunicatie).  Een goede nabespreking van een conflict is een goede preventie voor het volgende conflict.

Waar ik nu niet op ingegaan ben

  • veiligheidstechnieken (verbaal en non verbaal) om met bedreiging om te gaan
  • De link met het beleid van een organisatie
  • Het belang van zelfonderzoek

Als je nog vragen hebt naar aanleiding van dit antwoord, reageer gerust.