Waar wil je vandaag aan werken?
Deze vraag, waar ik soms een sessie mee start, heeft eigenlijk een dubbele betekenis. Psychotherapie is een co-proces en het is werken.
Als co-proces zie ik psychotherapie als een samenwerking tussen therapeut en cliënt. Het is niet zo dat ik als psychotherapeut alleen de expert ben en duidelijk maak wat er moet gebeuren. Ook de cliënt is in mijn ogen de expert waar ik mee samenwerk. Psychotherapie werkt niet in één richting! Als psychotherapeut kan ik ook veel leren en ervaren van de expertise van mijn cliënten. Hij/zij is de expert in zijn/haar leven. Ik wil ook dat cliënten veel kunnen leren en ervaren van mijn expertise. Ik wil graag mijn kennis en ervaring delen maar de vraag is steeds hoe de cliënt dit kan inpassen in zijn/haar leven. Die hele vertaalslag is het werk dat moet geleverd worden.
Ik vind het nodig om psychotherapie als werk te omschrijven. Het is samenwerking en afstemming tussen therapeut en cliënt. Zo stond ik vroeger wel wat huiverachtig tegenover huiswerk (als kind ook al) maar sinds een jaar werk ik met QIT online. Dat is een online platform waarop ik mijn dossiers kan bijhouden. Het bevat interessante documenten die ik kan gebruiken en het geeft me overzicht. Maar het bevat ook vragenlijsten waarmee ik cliënten na of voor de sessie aan het werk kan zetten. Ik vind dat handig, want hiermee krijg ik ook feedback over het werk dat we geleverd hebben en dat intensifieert de samenwerking.
Psychotherapie werd door een minister – die psychotherapie niet wou terugbetalen – eens vergeleken met naar de kapper gaan. Een bezoek aan de kapper moest toch ook niet worden terugbetaald door de overheid, luidde de redenering. Als ik naar de kapper ga, dan laat ik me inderdaad verzorgen. En in kan ook begrijpen dat het voor sommige mensen zelfs een soort mentale zelfzorg is. Maar bij de kapper kom ik toch zelden in actie, alleen aan het begin van de sessie waar de kapper me retorisch vraagt: ‘hetzelfde als altijd?’. Verder moet ik gewoon de handelingen van de kapper ondergaan en volledig vertrouwen op de expertise van de kapper. In psychotherapie is dat wel even anders.
In psychotherapie worden welbepaalde aspecten van het leven van de cliënt onderwerp van gesprek. Cliënt en therapeut bepalen samen de doelen, de voortgang en de afronding. Psychotherapie vraagt dus een actief engagement van alle betrokkenen.