We zijn allemaal bekend met dit fenomeen. Misschien niet uit eigen ervaring, maar zeker door
observatie van anderen. Agressief gedrag, zowel verbaal als non-verbaal, lijkt een vorm van
opluchting te bieden. Het voelt alsof alle opgebouwde emotie er eindelijk uitkomt. Die innerlijke druk
wordt gekanaliseerd. Woede, boosheid, zelfs razernij zijn op zichzelf niet het probleem. Emoties
kunnen niet als goed of slecht worden bestempeld. Waar het om draait, is hoe we deze emoties tot
uiting brengen. Agressief gedrag is per definitie niet te rechtvaardigen. Het bedreigt en/of kwetst
anderen. Wat we wel weten, is dat agressie niet zonder reden ontstaat. Het is vaak onbegrijpelijk
gedrag, maar draagt een diepe betekenis met zich mee.


We zouden agressie dus moeten beschouwen als gedrag dat een betekenis overbrengt. Via
verschillende vormen van gedrag kan iemand laten zien hoe hij/zij zich voelt. Als we nauwkeurig
observeren, kunnen we dus een glimp opvangen van iemands emotionele toestand. In deze context
geef ik eigenlijk de voorkeur aan een uitbarsting boven een innerlijke implosie. Het laatste heb ik veel
minder vaak gezien. Bij een implosie vindt er iets intern plaats, gericht op zichzelf. De persoon sluit
zich af en richt pijn naar binnen. Bij een uitbarsting komt de energie naar buiten, wat duidelijker
zichtbaar is.


Wat voor iemand een geschikte manier is om uiting te geven aan emotionele ervaring, is een zeer
persoonlijke vraag die diepgaand zelfonderzoek vereist. Er zijn verschillende benaderingen mogelijk.
Ik denk aan geschikte expressie door taal, muziek en andere kunstvormen. Ook denk ik aan
activiteiten gericht op het lichaam, zoals dans, yoga en andere ontspanningstechnieken. Daarnaast
zijn wandelen, fietsen en andere sporten mogelijkheden. Tot slot kan het soms erg waardevol zijn om
‘op verhaal te komen’. Soms heeft men hiervoor een gesprekspartner nodig, zoals een counselor of
psychotherapeut. Gebeurtenissen in het leven kunnen van invloed zijn op de huidige emotionele
beleving, waardoor het belangrijk wordt om deze gebeurtenissen te bewerken. Een impactvolle
gebeurtenis meemaken is al zwaar genoeg; er in je eentje mee blijven worstelen maakt het nog
zwaarder. Het bespreekbaar maken kan zeer waardevol zijn en een helende werking hebben.